دیسک کمر

معرفی

ستون فقرات ما از ۲۶ استخوان تشکیل شده که در میان آنها ماده ژله مانندی به نام دیسک وجود دارد.در ادامه مطلب دیسک کمر با دکتر نیم همراه باشید. دیسک‌ها فشارهایی که به ستون فقرات وارد می‌شود را جذب می‌کنند و به نوعی ضربه گیر هستند. همه افراد دیسک کمر دارند ولی منظور از این بیماری، فتق یا بیرون زدگی دیسک در کمر است.

 این دیسک از آب و پروتئین ساخته شده که با افزایش سن و به مرور زمان آب خود را از دست می‌دهد و انعطاف آن کم می‌شود، در نتیجه متحمل تغییرات تخریبی و پارگی می‌شود. زمانی که این اتفاق می افتد، دیسک به ریشه‌های عصبی اطرافش فشار وارد می‌کند و به دنبال آن درد، بی حسی و ضعف عضلانی در اندام تحتانی ممکن است به وجود آید.

بیماری دیسک کمر در سنین ۴۰ به بالا غالباً وجود دارد ولی متاسفانه میانگین سنی مبتلایان به این بیماری پایین‌تر هم آمده است. به طوری که حتی جوانان ۱۶ تا ۲۰ ساله نیز به این بیماری دردناک مبتلا می‌شوند.

علل دیسک کمر

اضافه وزن

باعث می‌شود فشار روی دیسک‌های بین مهره‌ای افزایش یابد

شغل

مشاغلی که با بلند کردن و حمل اجسام سنگین، نشستن‌های طولانی پشت میز، هل دادن و کشیدن اجسام سنگین و به طور کلی فعالیت‌هایی که با خم شدن و یا چرخش‌های تنه همراه هستند، خطر ابتلا به فتق دیسک را افزایش می‌دهند.

نشستن‌ها و ایستادن‌های طولانی مدت

هیچ گاه به مدت طولانی در یک وضعیت نباشید، اگر نشسته‌اید بلند شده و کمی راه بروید و اگر مدت طولانی سرپا ایستاده‌اید، بنشینید و کمی استراحت کنید.

سبک زندگی

 سبک زندگی شما نیز تأثیر گذار است، سعی کنید ورزش را حتماً در برنامه خود داشته باشد.

علائم دیسک کمر

فتق دیسک اغلب در قسمت کمر و درصد کمتری در گردن اتفاق می‌افتد.

فتق دیسک‌های کمری اغلب سبب ایجاد درد در باسن، ران، ساق و پا و فتق دیسک‌های گردنی باعث دردهای شانه و بازو می‌شوند علی‌الخصوص هنگام سرفه و عطسه.

افرادی که فتق دیسک دارند تجربه‌ی گزگز و مورمور شدن و در مراحل بعدی بی‌حسی را گزارش می‌کنند. همچنین ضعف عضلانی نیز می‌تواند اتفاق بیفتد که همه این اتفاقات به‌این‌علت است که اعصابی که از ستون فقرات به سمت اندام‌های شما می‌روند، توسط این دیسک بیرون زده تحت‌فشار قرار می‌گیرند.

در موارد بسیار کمی، فرد مبتلابه بیماری سندرم دم‌اسبی می‌شود که اختلالات ادراری برای فرد به وجود می‌آورد.

روش‌های تشخیص دیسک کمر

ازجمله راه‌های تشخیص دیسک کمر، استفاده از فنّاوری MRI تست نوار عصب و عضله و همچنین تست SLR است. همان‌طور که در شکل می‌بینید، نحوه‌ی انجام این تست به این صورت که درمانگر پای شمارا با زانوی صاف بالا می‌آورد، که اگر درد شما به پاها منتشر بشود نشانه‌ی مثبت بودن تست است.

پیشگیری از دیسک کمر

با توجه به نکات زیر خطر ابتلا به فتق دیسک را به حداقل برسانید.

از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.

هنگام بلندکردن یک جسم به‌جای خم کردن بیش‌ازحد کمر، از پاهای خود کمک بگیرید

نحوه‌ی صحیحنشستن پشت میز را به خاطر بسپارید و هیچ‌گاه به مدت طولانی در یک وضعیت قرارنگیرید.

هنگام استراحت،چون مدت زیادی در یک وضعیت قرار می‌گیریم، آگاهی از نحوه‌ی صحیح خوابیدن از اهمیت زیادی برخوردار است. از خوابیدن روی شکم خودداری کنید.

فعالیت بدنی،ورزش و تغذیه مناسب را دستور کار قرار دهید.

پیشگری از دیسک کمر با ورزش

ورزش‌های زیر تحت عنوان ورزش‌های مکنزی، (فیزیوتراپیست نیوزیلندی) باهدف بازگرداندن دیسک و کاهش انتشار درد به اندام‌های تحتانی، برای بیماران مبتلابه دیسک بسیار مثمر ثمر است.

ورزش اول

روی زمین به شکم دراز بکشید و دستان خود را کنار خود قرار دهید. چند نفس عمیق بکشید و برای چند دقیقه کاملاً ریلکس همین حالت را حفظ کنید.

ورزش دوم

در همان حالت تمرین اول، آرنج‌های خود را خم‌کنید و زیرشانه‌های خود قرار دهید. چند نفس عمیق بکشید و دو تا سه دقیقه این وضعیت را حفظ کنید.

ورزش سوم

این تمرین سنگین‌تر از تمرینات قبل است و بعد از انجام تمرین قبل، آن را انجام دهید. آرنج‌های خود را مانند شکل سوم صاف کنید و تا جایی که درد ندارید ادامه دهید. نکته‌ی مهم در انجام این تمرینات این است که عضلات لگن و پاهای شما باید کاملاً ریلکس باشند. پس از مدت دو یا سه ثانیه بازگردید و برای دفعه بعدی سعی کنید کمی دامنه حرکت را افزایش دهید. انجام ده تکرار برای این حرکت کافی است.

ورزش چهارم

برای انجام این تمرین صاف بایستید و دستان خود را به‌عنوان اهرم پشت کمر قرار دهید و به کمک دست‌ها، تا جایی که می‌توانید تنه خود را به عقب خم‌کنید. توجه کنید که زانوهای شما نباید حین انجام این حرکت خم بشود. مانند حرکت قبل دو تا سه ثانیه وضعیت را حفظ کنید و هر بار کمی دامنه حرکت را کمی افزایش دهید.

نکات پایانی

دیسک کمر شوخی‌بردار نیست و خیلی دردناک است. پس همین حالا سعی در پیشگیری یا درمان آن داشته باشید. اگر لازم است ۱۰ بار هم که شده این مقاله را بخوانید تا عوامل پیشگیری‌کننده از دیسک کمر را بشناسید.

• در رژیم غذایی خود از میوه‌جات و سبزی‌ها و لبنیات استفاده کنید. هنگام تلویزیون نگاه کردن لم ندهید و یا کج ننشینید.
• بهترین حالت خواب، استفاده از بالشتی است که ارتفاعی تا شانه‌های شما دارد و تشکی که نه خیلی نرم باشد نه خیلی سفت! همیشه به کمر بخوابید و روی شکم و پهلو نخوابید!
• میزان نشستن پشت میز برای افراد مبتلابه دیسک کمر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه و برای افراد سالم ۶۰ دقیقه است. بعدازاین مقدار ننشینید و یا استراحت کرده و دوباره شروع کنید.
• اگر مبتلا هستید، ورزش‌های ملایم روزانه انجام دهید، از پله استفاده نکنید و استراحت خود را افزایش دهید. به ستون فقرات خود فشار وارد نکرده و تغذیه خوبی تنظیم کنید.
• اگر مبتلا نیستید، عوامل پیشگیری‌کننده را یاد بگیرید. داشتن کمردرد صرفاً بیرون زدگی دیسک کمر نیست و ممکن است بیماری‌هایی نظیر: بیماری‌های التهابی، نقرس، دیابت و یا بیماری‌های بدخیم و عفونی باشد.