کلسترول بالا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های جهان است؛ از این رو افراد زیادی به دنبال درمان کلسترول بالا یا علائم کلسترول بالا هستند.
کلسترول به ماده‌ای شبیه به موم یا در اصطلاح لیپید (چربی) گفته می‌شود که در خون وجود دارد.
وجود این ماده چرب در خون برای ساخت سلولهای سالم و کافی ضروری است اما اگر کلسترول موجود در خون بالا رود، احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های قلبی در افراد افزایش می‌یابد.
آمارگیری جهانی نشان می‌دهد: از هر سه بزرگسال، یک نفر به کلسترول بالا مبتلا است.
در ادامه ابتدا به ذکر علت و علائم کلسترول بالا پرداخته و سپس 12 روش درمان خانگی کلسترول بالا را توضیح داده‌ایم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید :
انواع مختلف کلسترول بر اساس حمل لیپوپروتئین
کلسترول به تنهایی انواع مختلفی ندارد؛ بلکه
در حضور لیپوپروتئین‌ها به 2 نوع مختلف تقسیم بندی می‌شود.
درواقع کلسترول همراه خود مقداری پروتئین حمل می‌کند که به این ترکیب، لیپوپروتئین
گفته می‌شود. اما انواع مختلف آن:
- لیپوپروتئین کم چگال (LDL) : این لیپوپروتئین بسیار مضر است و باعث انتقال ذرات کلسترول به شریان‌های قلبی و چسبیدن به آنها می‌شود.
- لیپوپروتئین چگال (HDL) : این لیپوپروتئین مفید است و مقادیر اضافی کلسترول را جذب و به کبد می‌فرستد تا تجزیه و تحلیل شوند.
علت کلسترول بالا
علت کلسترول بالا از جمله مواردی در علم پزشکی است که می‌تواند از ابتدای تولد تا هرآنچه عمر دارید را در بر بگیرد. اما مواردی مانند: وراثت، بیماری‌های زمینه‌ای کبد، بیماری‌های تیروئید و کلیه و شیوه زندگی می‌تواند علت کلسترول بالا باشد. سایر علل این بیماری عبارتند از:
اضافه وزن
از جمله شایع‌ترین علل کلسترول بالا است
و به افزایش
(LDL) کمک می‌کند و باعث رسوب گذاری کلسترول در دیواره رگ‌های خونی و
بروز بیماری‌های مختلف می‌شود.
افرادی که اضافه وزن دارند به احتمال زیاد تری گلیسیرید بالاتری در بدن خود ذخیره
کرده‌اند. تری گلیسیرید به طور مستقیم با کلسترول بالا در ارتباط است.
کم تحرکی
نداشتن فعالیت بدنی در طول روز نیز از جمله علل کلسترول است که باعث افزایش سطح (LDL) در بدن می‌شود و بیماری‌های متعددی را در بر دارد.
نشستن طولانی مدت از جمله مواردی است که به طور جدی روی افزایش سطح کلسترول بد و فشار خون تاثیر می‌گذارد.
تاثیر کم تحرکی روی افرادی که در بازه سنی بزرگسالان قرار دارند، بیشتر بوده و علاوه بر افزایش احتمال بالا رفتن سطح کلسترول بد، مشکلات جدی دیگری را نیز متوجه افراد می‌کند.
سن و جنسیت
به طور کلی با افزایش سن، احتمال ابتلا به این بیماری در هر دو جنس بیشتر می‌شود اما قبل از یائسگی، زنان کمتر از مردان به کلسترول بالا مبتلا می‌شوند و در عوض، بعد از سن 50 سالگی، زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
مصرف الکل
مصرف الکل می‌تواند سبب افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) شود اما کلسترول بد را کاهش نمی‌دهد. بنابراین استفاده بیش از حد از الکل می‌تواند باعث فشار خون بالا و افزایش سطح تری گلیسیرید شود و فرد را به بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا سازد.
استرس
از جمله عواملی که به طور غیر مستقیم سبب افزایش سطح کلسترول خون می‌شود، استرس است. درواقع افراد با داشتن استرس دچار رفتارهایی مانند: خوردن غذاهای چرب می‌شوند که این موضوع به طور غیر مستقیم در سطح کلسترول بالا نقش دارد.
علائم کلسترول بالا
این بیماری به تنهایی علائمی ندارد اما بروز بیماری‌هایی مانند سکته مغزی و قلبی می‌تواند ناشی از بالا بودن کلسترول خون باشد. البته شایان ذکر است این اتفاقات به طور معمول رخ نمی‌دهند و تنها در صورتی که کلسترول در شریان‌های اصلی شما رسوب کند ظاهر می‌شوند.
کشف علائم کلسترول بالا می‌تواند برای جامعه پزشکی بسیار مهم باشد؛ چرا که اغلب افراد تا زمانی که بر اثر کلسترول بالا دچار آسیبی شوند، از وجود این بیماری در بدن خود بی اطلاع هستند.
درمان کلسترول بالا با 12 روش خانگی
سطح کلسترول خون باید کمتر از 200 میلی‌گرم
در هر دسی لیتر خون باشد. هنگامی که مقدار 240 یا بیشتر شود بسیار خطرناک است.
درواقع شما نباید اجازه دهید خون، کلسترول بالای 200 داشته باشد؛ چون خطرناک است.
مقداری از کلسترول توسط غذاهایی که می‌خورید
جذب بدن می‌شود، اما بیشترین مقدار کلسترول در بدن ساخته می‌شود.
کلسترول به ساخته‌شدن سلولهای جدید و هورمون‌ها کمک می‌کند و مقدار اضافی آن در
دیواره رگ‌ها می‌ماند.
لطفاً قبل از امتحان کردن روش‌های ذکر شده در ادامه مقاله، حتماً با پزشک خود
مشورت کنید.
دانه‌های گشنیز
تحقیقات نشان داده‌اند که گشنیز سبب کاهش کلسترول و تری گلیسیرید می‌شود.
دانه‌های گشنیز برای درمان کلسترول بالا و مدیریت دیابت مفید است.
- دو قاشق چای‌خوری پودر دانه (تخم) گشنیز را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- این مخلوط را یک یا دو بار در روز بنوشید.
شما می‌توانید شیر، شکر و هل را نیز به آن اضافه کنید و به‌عنوان جایگزین چای استفاده کنید.
پیاز
پیاز قرمز برای درمان کلسترول بالا خون مفید است.
دانشمندان هنگ‌کنگ دریافتند که پیاز قرمز به کاهش کلسترول کمک می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
- یک قاشق چای‌خوری آب پیاز قرمز را با یک قاشق چای‌خوری عسل مخلوط‌کنید و یک‌بار در روز بنوشید.
- همچنین شما می‌توانید برای درمان کلسترول بالا خون در رژیم غذایی خود پیاز، زنجبیل و سیر اضافه کنید.
زالزالک
زالزالک از زمان
امپراطوری روم تا کنون برای درمان بیماری‌های قلبی و مشکلات عروقی مورد استفاده
قرار می‌گیرد.
میوه و برگ‌های آن خواص درمانی فوق العاده‌ای برای ایجاد سطح کلسترول نرمال در خون
دارند.
میوه فوق العاده درخت
زالزالک برای درمان فشار خون بالا و رفع اضطراب بسیار مناسب است.
شما می‌توانید این میوه را به صورت‌های مختلف مصرف کنید و نتیجه خوبی بگیرید.
سرکه سیب
سرکه سیب کلسترول بد خون و تری گلیسیرید
را کاهش می‌دهد؛ از این رو برای درمان کلسترول بالا بسیار مناسب است.
سرکه سیب یک درمان خانگی خوب برای بیماری‌هایی ازجمله ری فلاکس اسید، فشارخون
بالا، نقرس و دیگر موارد است.
- یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب را به یک لیوان آب مخلوط‌کنید.
- این محلول را دو یا سه بار در روز حداقل برای یک ماه بنوشید.
- اگر طعم سرکه سیب را دوست ندارید می‌توانید آب‌پرتقال، آب سیب، آب انگور یا سایر میوه‌ها را نیز مخلوط‌کنید.
به‌تدریج مقدار سرکه سیب را به دو قاشق غذاخوری در هر لیوان افزایش دهید.
آب پرتقال
پرتقال غنی از ویتامین C و فلاونوئید ها است.
نوشیدن سه فنجان آب پرتقال تازه به‌صورت روزانه می‌تواند برای درمان کلسترول بالا به‌صورت طبیعی مفید
باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که حدود 3 گرم فیتواسترول در روز می‌تواند به کاهش کلسترول
بدن 11 تا 15 درصد کمک کند.
بنابراین دو لیوان آب پرتقال غنی‌شده با استرول در روز بنوشید.
روغن نارگیل
شما نیز می‌توانید برای درمان کلسترول
بالا از روغن نارگیل به‌عنوان یک روش مناسب استفاده کنید.
اگرچه روغن نارگیل یک چربی اشباع است اما حاوی اسید لوریک است.
این اسید سبب افزایش HDL
(کلسترول خوب) شده و LDL
(کلسترول) بد را کاهش می‌دهد.
بنابراین مقداری روغن نارگیل ارگانیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- شما می‌توانید یک تا دو قاشق غذاخوری از روغن نارگیل را به‌صورت روزانه مصرف کنید.
بلغور جو دو سر
برای درمان کلسترول با گیاهان دارویی می‌توانید از جو سر
استفاده کنید؛ زیرا سبب کاهش میزان کلسترول می‌شود.
جو دو سر حاوی فیبر محلول است و سطح کلسترول بد (LDL) را
کاهش می‌دهد.
- روزانه یک‌کاسه بلغور جو سر مصرف کنید.
روغن ماهی
روغن ماهی و ماهی‌های چرب مانند ماهی خال‌مخالی، ماهی تن، ماهی قزل‌آلا، شاه‌ماهی، ساردین سبب کاهش‌تری گلیسیرید می‌شود.
روغن ماهی حاوی اسید‌های چرب امگا 3 است و می‌تواند احتمال بروز بیماری‌های قلبی را در بدن شما به شدت کاهش دهد.
توصیه می‌شود حتماً از روغن ماهی برای درمان کلسترول بالا استفاده کنید.
- به‌صورت روزانه یک تا چهار گرم روغن ماهی به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- توصیه می‌شود هر هفته 2 بار ماهی‌های چرب بخورید تا درصد بالایی امگا 3 وارد بدنتان شود.
آجیل
گردو، بادام، بادام‌زمینی، فندق، پسته و
سایر آجیل‌ها برای درمان کلسترول بالای خون مفید هستند.
این ریز مغزها غنی از استرول‌های گیاهی و فیبر هستند. مخصوصاً گردو که سبب کاهش
کلسترول و تری گلیسیرید می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد مصرف یک چهارم فنجان بادام در روز می‌تواند تا 4.4 درصد کلسترول بد خون را کاهش دهد.
- روزانه یک مشت آجیل برای درمان کلسترول بالا مصرف کنید.
- لازم است به کالری هرکدام از مغزهای آجیل توجه کرده و از زیاده روی در مصرف آنها خودداری کنید.
چای سبز
چای سبز یک منبع غنی از پلی فنول است.
این ترکیبات مزایای سلامتی زیادی را برای انسان به ارمغان می‌آورد.
پلی فنول نه تنها کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد بلکه سبب افزایش سطح کلسترول خوب
در خون می‌شود.
چای سبز آنتی اکسیدان‌های قوی دارد که می‌تواند به کاهش کلسترول بد خون کمک کند.
- روزانه دو تا سه فنجان چای سبز مصرف کنید.
دانه شنبلیله
دانه‌های شنبلیله از زمان قدیم به‌عنوان
یک گیاه دارویی مورداستفاده قرار می‌گرفت.
دانه‌های شنبلیله غنی از ویتامین E هستند و خواص ضد درد و ضد التهاب دارند.
همچنین دانه‌های شنبلیله حاوی درصد زیادی پتاسیم، روی، منگنز، آهن و کلسیم است.
این دانه‌های شگفت انگیز اجزائی به نام ساپوئین استروئیدی دارند که بسیار مفید هستند. این اجزاء به درمان کلسترول بالای خون کمک کرده و شما را از خطر مشکلات قلبی نجات می‌دهند.
- روزانه نصف تا 1 قاشق چای‌خوری دانه شنبلیله مصرف کنید. می‌توانید آن را در رژیم غذایی خود مخلوط‌کنید.
سالاد
سالاد برای درمان کلسترول بالا مفید است. کاهو گیاهی
است که سبب کاهش چربی خون می‌شود.
شما می‌توانید در سالاد سلامتی خود مقداری برگ شنبلیله اضافه کنید تا تاثیر بیشتری
در درمان احساس کنید.
کلم بروکلی، آووکادو، روغن زیتون، کرفس
و سیر را می‌توانید به سالاد خود اضافه کنید.
نکته مهم این است که استفاده از روغن‌های حاوی اسید چرب اشباع یا تری گلیسیرید
ممنوع است.
سعی کنید از روغن زیتون یا روغن‌های سالم در تهیه سالاد استفاده کنید.
رژیم غذایی برای درمان کلسترول بالا
برای کاهش کلسترول چه بخوریم؟ بهترین رژیم کاهش کلسترول شامل چیست؟ غذاهای مفید برای کلسترول بالا کدامند؟ و…
اینها سوالاتی است که ممکن است در اینترنت سرچ کرده باشید.
رژیم غذایی فاکتور بسیار مهمی در افزایش یا کاهش سطح کلسترول خون است.
بنابراین نکاتی که در ادامه ذکر می‌کنیم را رعایت کنید تا موفقیت شما در درمان کلسترول بالا چند برابر شود.
چربی‌های غیر اشباع مصرف کنید.
چربی‌های غیر اشباع نقش موثری در کاهش
سطح کلسترول بد خون دارند و از این رو مفید هستند.
رژیم غذایی حاوی چربی‌های غیر اشباع می‌تواند جایگزین مناسبی برای چربی‌های اشباع
شده باشد.
بسیاری از افراد رژیم‌های غذایی کم چرب
برای کاهش وزن خود را بهترین گزینه می‌دانند.
طی مطالعه‌ای، به 10 مرد یک رژیم 6 هفته‌ای کاهش وزن با مقدار کمی از اسید‌های چرب
اشباع داده شد.
پس از 6 هفته نتایج شگفت انگیزی از این مطالعه بدست آمد. طی این 6 هفته، سطح
کلسترول بد خون این 10 نفر کاهش یافته بود.
اما چیزی که عجیب است، کاهش سطح کلسترول خوب این افراد بود. یعنی این رژیم غذایی،
کلسترول خوب این افراد را نیز کاهش داده بود!
در اینجا به ذکر برخی از منابع غذایی عالی حاوی چربی‌های اشباع نشده می‌پردازیم:
- زیتون و روغن زیتون
- آجیل و ریزمغزهای درختی آن ماند گردو، بادام فندق و…
- آووکادو
- روغن کانولا
- کره بادام زمینی
- کنجد و روغن کنجد
- بادام زمینی
جالب است بدانید رژیم‌های غذایی حاوی اسید‌های چرب غیر اشباع 12 درصد بیشتر از رژیم‌های کم چرب اشباع منجر به کاهش سطح کلسترول بد خون می‌شود.
علاوه بر این، جایگزین کردن چربی‌های اشباع نشده با چربی‌های اشباع می‌تواند میزان اکسیداسیون لیپوپروتئین‌ها را کاهش دهد.
اکسید شدن لیپوپروتئین‌ها از عوامل مهم گرفتگی عروق و بیماری‌های مرگبار قلبی و مغزی است.
اسید‌های چرب امگا 3 را فراموش نکنید!
اسید‌های چرب امگا 3 تاثیر فوق العاده‌ای
روی سلامت قلبی و عروقی شما دارند.
اسید‌های چرب امگا 3 علاوه بر کاهش میزان LDL، باعث کاهش خطر دیابت نوع 2 و سندرم
متابولیک می‌شوند.
امکان دارد این نوع اسید‌های چرب تاثیر مستقیم چندانی روی کاهش بیماری‌های قلبی
نداشته باشند؛ اما سطح تری گلیسیرید خون را پایین می‌آورند به طور غیر مستقیم
کلسترول بد خون را کاهش می‌دهند.
از جمله مهمترین منابع اسید‌های چرب امگا 3 می‌توان موارد زیر را نام برد:
- روغن ماهی
- دانه کتان یا روغن آن
- شیر گاو
- تخم مرغ
- آجیل مخصوصاً گردو
- روغن سویا و دانه گندم
- باقلا و لوبیا
- کدو حلوایی
از مصرف چربی‌های ترانس خودداری کنید.
چربی‌های ترانس کلسترول بد خون را
افزایش و کلسترول خوب (HDL)
را تا 20 درصد کاهش می‌دهند.
مطالعه‌ای حدود 8 درصد از کل مرگ و میر‌های ناشی از بیماری‌های قلبی جهان را مربوط
به چربی‌های ترانس می‌داند.
امروزه روی برچسب بسیاری از مواد غذایی،
مقدار چربی ترانس آن نوشته می‌شود.
سعی کنید از مواد غذایی استفاده کنید که حداقل چربی ترانس را داشته باشند.
همچنین اگر محصولی حاوی «روغن نیمه هیدروژنه» بود، چربی ترانس دارد و نباید مصرف
شود.
برخی از مهمترین مواد غذایی که حاوی چربی ترانس هستند و مصرف آنها مضر است، در لیست زیر آمده‌اند:
- خامه
- روغن نباتی جامد
- غذاهای آماده
- فست فود
- انواع شیرینی‌ها
- پودر کیک آماده
- مواد غذایی سرخ شده مثل پیراشکی
- برخی از تنقلات مانند چیپس
تغییر سبک زندگی و درمان کلسترول بالا
کلسترول و سبک زندگی ارتباط دو سویه با هم دارند.
سبک زندگی سالم می‌تواند بسیاری از علل کلسترول بالا را از بین برده و شما را از
بیماری‌های مختلف نجات دهد.
این فاکتور مهم همچنین به مدیریت سطح کلسترول نرمال خون کمک می‌کند.
در ادامه به ذکر برخی از این تغییرات کوچک اما مهم برای درمان کلسترول بالا پرداخته‌ایم.
- چربی‌های اضافه را از بین ببرید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- اکثر روزها ورزش کنید.
- در صورت مصرف الکل، آنرا ترک کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید.