آنچه در این مقاله می‌خوانید :
معرفی
هپاتیت یک بیماری التهابی است که کبد را مورد حمله قرار می‌دهد. کبد به عنوان یکی از اندام های اصلی بدن، تحت تاثیر هپاتیت قرار گرفته و علائم سختی ایجاد می‌کند. عفونت ویروسی علت اصلی این بیماری است و مشاهده (هپاتیت غیر عفونی) در افراد نادر است. شایان ذکر است که نوع اتوایمیون (غیر عفونی) این بیماری به دلیل نتیجه مصرف برخی داروها یا ورود سموم خاص به بدن رخ می‌دهد.
وقتی صحبت از هپاتیت به میان می‌آید، تمام افکار به سمت ویروس‌های مختلف از جمله ویروس هپاتیت A،B،C،D،E،F می‌رود. متاسفانه یا خوشبختانه، با رشد روزافزون دانش پزشکی بشر، احتمال افزایش تعداد حروف الفبا در جدول انواع این بیماری بیشتر میشود.
سختی و خطر هپاتیت برای همه آشکار است؛ جهت دوری از خطرات احتمالی این بیماری، مقاله را مطالعه کنید. در این مقاله اطلاعاتی درباره انواع، علت، علائم و راه‌های پیشگیری از هپاتیت ارائه شده است. با ما همراه باشید.
چرا هپاتیت خطرناک است؟
هربیماری خطر زیادی دارد اما چرا هپاتیت خطرناک‌تر تلقی میشود؟ درواقع خطر زیادی که این بیماری دارد به دلیل تاثیر آن روی اندامی حیاتی به نام کبد است. کبد به عنوان بزرگترین غده در قسمت فوقانی سمت راست شکم، نقش اصلی در تنظیم متابولیسم بدن ایفا می‌کند.
برخی از دلایل اهمیت کبد برای بدن:
- تولید صفرا که برای هضم ضروری است توسط کبد انجام میشود.
- کبد به عنوان یک فیلتر دفع سموم بدن عمل می‌کند.
- بیلی‌روبین، کلسترول، هورمون‌ها و داروهای مضر را دفع می‌کند.
- نقش مهمی در تجزیه کربوهیدارت‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها دارد.
- سبب فعالیت آنزیم‌ها میشود.
- گلیکوژن، مواد معدنی و انواع ویتامین را ذخیره می‌کند.
ویروس این بیماری با تاثیر بدی که روی کبد می‌گذارد، مانع انجام موارد بالا شده و علائم زیادی ایجاد می‌کند.
انواع هپاتیت
همانطور که در قسمت معرفی گفته شد، انواع هپاتیت گسترده است و روز به روز به این تعداد افزوده می‌گردد. ویروس هپاتیت دارای انواع A،B،C،D،E،F است که هرکدام از آنها ویژگی‌های مخصوص به خود را داشته و علائمی تقریبا متفاوت ایجاد می‌کنند.
انواع هپاتیت (عفونی) به 5 دسته تقسیم می‌شوند که در زیر به گوشه ای از ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم:
1- نوع A
این نوع از بیماری توسط عفونت ویروسی به نام HAV توسط ویروس مخصوص این بیماری ایجاد میشود. ویروسی که اغلب توسط مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به مدفوع شخص مبتلا منتقل می‌گردد.
2- نوع B
نوعی از این بیماری که به بیان CDC حدود 350 میلیون نفر در جهان به آن مبتلا هستند، هپاتیت B است. هپاتیت B از طریق تماس با مایعات بدن مانند ترشحات واژینال، مایع منی، خون و… منتقل میشود. درواقع اگر این ترشحات که حاوی ویروس HBV هستند به بدن فردی منتقل شوند، باعث ایجاد هپاتیتB می‌شوند.
در این نوع از بیماری، تماس جنسی یا اشتراک وسایل جنسی به فرد آلوده می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.
3- نوع C
شایعترین نوع در آمریکا می‌باشد. این نوع از بیماری نیز از طریق مایعات بدن منتقل میشود. تماس جنسی یا استفاده از سرنگ مشترک می‌تواند سبب انتقال بیماری گردد.
4- نوع D
این نوع از بیماری، به هپاتیت B وابسته است و بدون وجود آن در بدن، نمی‌تواند منتقل گردد. ویروس نوع دلتا یا D بیماری نیز از طریق خون یا ترشحات آلوده بدن منتقل می‌گردد.
5- نوع هپاتیت E
نوعی از بیماری در آب است که معمولا در مناطق غیربهداشتی وجود دارد. کشورهای جنگ زده و آسیب دیده (درحال توسعه) بیشترین میزان ابتلا به نوع E این بیماری را تجربه می‌کنند.
علت هپاتیت
نوع عفونی و غیر عفونی این بیماری علل مختلفی دارد. درواقع نوع عفونی آن به دلیل انتقال ویروس اتفاق می‌افتد و نوع غیرعفونی آن تحت تاثیر شرایط و عوامل بدنی و مصرف برخی از مواد به وقوع می‌انجامد.
در بیان انواع بیماری علت هپاتیت در هریک را ارائه کردیم که عموما تماس جنسی، سرنگ مشترک یا اشتراک لوازم شخصی را شامل میشود. اما نوع غیر عفونی آن علت‌هایی نظیر مصرف الکل یا برخی داروها دارد که در زیر به بررسی آنها پرداخته ایم:
1- الکل و دیگر سموم:
مصرف دائمی الکل به تدریج سبب از بین رفتن سلولهای کبد و التهاب آن شده این بیماری را به دنبال دارد. با گذشت زمان آسیب دائمی به کبد وارد میشود و سیروز کبدی، زخم کبد و ضخیم شدن آنرا سبب میشود.
2- پاسخ سیستم ایمنی:
سیستم ایمنی به عنوان محافظ بدن ممکن است اشتباها یک عضو را ویروس شناسایی کرده و آنتی بادی برای مبارزه با آن ایجاد کند. برخی مواقع سیستم ایمنی بدن با کبد مبارزه کرده و سبب التهاب آن میشود!
علائم هپاتیت
علائم در این بیماری اغلب خود را تا زمان آسیب به کبد نشان نمی‌دهند و پنهان می‌مانند. هپاتیت حاد علائمی سریع دارد که شامل موارد زیر است:
- تب و ضعف
- ادرار تیره رنگ
- شکم درد
- کاهش اشتها
- مدفوع کمرنگ
- بروز علائمی مانند آنفولانزا
- خستگی و کسالت
- کاهش وزن بی دلیل
- زردی چشم و پوست
- تهوع و استفراغ
عوامل افزایش دهنده خطر
بعضی از افراد در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین قرار دارند که برخی شرایط زندگی و محیطی آنها تعیین کننده این خطر است. در زیر به بیان این موارد می‌پردازیم:
- کسانی که حرفه‌ای در زیمنه مراقبت‌های بهداشتی دارند.
- ساکنان کشورهای غیربهداشتی
- کارکنان حوزه فاضلاب
- افراد دارای شرکای جنسی متعدد
- معتادان تزریقی
- مبتلایان به ایدز HIV
- افراد مبتلا به عوامل لخته شدن خود مانند: هموفیلی
پیشگیری از هپاتیت
باید تاکنون از خطر این بیماری مطلع شده و به دنیال راهی برای پیشگیری از هپاتیت باشید. موارد زیر را بخوانید تا پیشگیری از هپاتیت برایتان آسان گردد.
1- بهداشت خود را حفظ کنید:
شما با حفظ بهداشت، هپاتیت به ویژه نوع A و E این بیماری را فلج خواهید کرد. اگر قصد سفر به کشورهای درحا توسعه (غیر بهداشتی) را دارید، به موارد زیر توجه ویژه کنید:
- از بهداشت آبی که می‌نوشید مطمئن شوید.
- از یخ بهداشتی استفاده نمائید.
- سبزیجات و میوه‌ها را تمیز بشویید.
- هنگام مصرف غذاهای خام، به بهداشت توجه کنید.
2- رعایت برخی نکات:
لازم است برای جلوگیری از ابتلا، برخی نکات را به خوبی رعایت کنید.
- از اشتراک وسایل شخصی مانند مسواک خودداری کنید.
- به هیچ عنوان با استفاده از سوزن مشترک تزریق انجام ندهید.
- به خون افراد مشکوک دست نزنید.
- از سلامت شریک جنسی خود مطمئن شوید.