آنچه در این مقاله می‌خوانید :
معرفی
روده یکی از اعضای اصلی دستگاه گوارش انسان است که اگر درگیر شود، حتی می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. پولیپ روده دسته‌ای کوچک از سلولهایی است که بر روی پوشش روده بزرگ ایجاد شده و تکثیر می‌شوند و ممکن است قسمت زیادی از روده را درگیر کنند.
اگرچه در اغلب موارد پولیپ روده بزرگ خطر ندارد اما با گذشت زمان و تکثیر سلولها، می‌تواند به سرطان روده منجر شده و حتی سبب مرگ فرد شود.
همانطور که گفته شد، پولیپ‌های روده‌ای احتمال تبدیل شدن به سرطان روده را دارد و این موضوع پیشگیری و درمان پولیپ روده را مهم‌تر کرده است. این مقاله از دکترنیم را مطالعه کنید تا درصد بزرگی از خطرات بیماری را پشت سر بگذارید.
انواع پولیپ روده
سلولهایی که پولیپ روده را ایجاد می‌کنند دارای ویژگی‌هایی هستند که سبب گوناگونی انواع پولیپ روده می‌شوند. بنابراین پولیپ روده فقط در یک نوع ظاهر نمی‌شود و انواع مختلفی دارد. در زیر به بیان انواع پولیپ روده می‌پردازیم:
1- پولیپ آدنوماتوز:
اولین و شایعترین نوع پولیپ روده، پولیپ آدنوماتوز است؛ علاوه بر این، شایعترین علت سرطان روده بزرگ نیز به حساب می‌آید؛ با این حال، اکثر پولیپ‌های آدنوماتوز به سرطان منجر نمی‌شوند.
2- پولیپ هایپرپلازیک:
این نوع پولیپ‌ها دومین نوع از پولیپ روده اند که شیوع بالایی دارند. این نوع پولیپ‌ها را باید سریعتر تشخیص داده و از پولیپ‌های آدنوماتوز متمایز کنیم؛ چرا که این نوع پولیپ‌ها پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به سرطان روده را دارند.
3- پولیپ‌های بدخیم:
این نوع پولیپ ها در موقع معاینه بسیار نا‌امیدانه ظهور می‌کنند. پولیپ‌های بدخیم بعد از معاینه میکروسکوپی وجود سلولهای سرطانی را نتیجه می‌دهند.
علت پولیپ روده بزرگ
علت شناخته شده‌ای برای پولیپ‌های روده ای وجود ندارد اما به طور کلی پولیپ از رشد غیر طبیعی بافت‌ها ایجاد می‌شود. به این صورت که: بدن برای اندام‌های مختلف بافت‌های مورد نیاز را تامین می‌کند اما گاهی اوقات رشد این بافت‌ها از نظم خارج شده و بدون نیاز انجام می‌شود. در نتیجه می‌تواند تومور، توده یا پولیپ ایجاد کند.
عوامل افزایش دهنده خطر
اگرچه علت خاص و مشخصی برای پولیپ روده بزرگ ارائه نشده است اما عوامل متعددی باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شوند. از جملۀ این عوامل:
- سن بالای 50
- دیابت نوع دوم
- سابقه پولیپ در گذشته
- چاقی و اضافه وزن
- سابقه خانوادگی سرطان روده یا پولیپ
- اختلال ارثی مانند: سندروم گاردنر
- سابقه سرطان تخمدان یا رحم قبل از 50 سالگی
- سابقه یک بیماری التهابی روده
علائم پولیپ روده
بر اساس آمار اعلام شده، 95 درصد از مبتلایان پولیپ‌های روده بزرگ در مراحل آغازین فاقد علائم هستند. شاید عجیب باشد اما اکثر تشخیصات پولیپ روده در حین کولونوسکوپی یا غربالگری انجام گشته است. با این حال علائم پولیپ روده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مدفوع خونی
- شکم درد
- تهوع و استفراغ
- ضعف و سرگیجه
- کم‌رنگ شدن یا تغییر رنگ پوست
- آریتمی (تپش) قلب به دلیل کم خونی
- احساس خستگی و کسالت
- مدفوع سیاه (درحالی که روده بزرگ خونریزی کند)
- کم خونی و فقر آهن (درصورتی که خونریزی خفیف بوده و در مدت زمان طولانی اتفاق افتد)
- تغییر عادت‌های روده مانند: اسهال یا یبوست
بعضی از این علائم می‌توانند در افراد مختلف واکنشهای شدیدتر و خفیف‌تر داشته باشند. حتی ممکن است فردی علائم ناشناخته‌ای را تجربه کند که در هیچ کتاب و مرجعی درباره آن گفته نشده است!
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
برای حفظ سلامتی و پیشگیری موثر از بیماری‌ها، در صورت مشاهده هرگونه علائم بالینی و گوارشی، به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی اگر علائم ذکر شده در بالا را داشتید حتما به متخصص گوارش مراجعه و راه‌های تشخیصی را انجام دهید. همچنین اگر موارد زیر را شامل شدید به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکم
- وجود خون در مدفوع
- تغییرات روده‌ای بیش از یک هفته
تشخیص پولیپ روده
راه‌ها و آزمایش‌های متعددی برای تشخیص بیماری‌های گوارشی از جمله پولیپ روده بزرگ وجود دارد که می‌تواند به درمان سریع و موفق بیماری کمک شایانی بکند. از جمله راه‌های تشخیص پولیپ روده :
1- کولونوسکوپی:
این روش تشخیصی بسیار عالی، تا 95% پولیپ‌های کوچک و بزرگ روده را شناسایی می‌کند. این آزمایش به وسیله یک لوله نازک (کولونوسکوپ) که در انتها یک دوربین و چراغ دارد انجام می‌شود. این لوله‌را از طریق عروق کرونر به روده انتقال داده و روند تشخیص پولیپ روده بزرگ را تکمیل می‌کنند.
2- کولونوسکوپی مجازی:
این نوع از آزمایش که جدیدا وارد عرصه پزشکی شده، به وسیله اشعه ایکس یا راه‌های تصویر برداری CT یا MRI انجام می‌گردد. این نوع از کولونوسکوپی برای پیدا کردن و تشخیص پولیپ خوب است اما نه به اندازه مورد اول!
3- تست باریم اِنِما:
این نوع از آزمایش نوعی تصویر برداری پزشکی است که کمک می‌کند تا پزشکان تصویر دقیق و کاملی از بخش‌های مختلف روده بزرگ دریافت کنند. شایان ذکر است این روش قدیمی بوده و بهتر است از روشهای جدید استفاده شود!
پیشگیری از پولیپ روده
به دلیل اینکه پولیپ روده ممکن است به سرطان منجر شود، پیشگیری از این بیماری بسیار مهم تلقی می‌شود؛ در نتیجه تغییرات ساده و مهم در شیوه زندگی و استفاده از دستگاه گوارش، می‌تواند به پیشگیری از پولیپ روده بزرگ کمک کند.
رژیم غذایی سالم:
حفظ رژیم غذایی سالم و مصرف مواد مغذی و مفید تاثیر زیادی در جلوگیری از پولی‌های روده‌ای دارد. مصرف دانه‌های جامد، گوشت بدون چربی و ویتامین‌ها از جمله گروه D ، سبزیجات و غذاهای حاوی کلسیم مهم است. همچنین استفاده از رژیم غذایی مدیترانه‌ای یک انتخاب هوشمندانه برای پیشگیری از پولیپ روده است! مواد غذایی پیشنهادی:
- شیر و پنیر
- ماست و لبنیات
- ماهی
- سبزیجات
- کلم‌ها : بروکلی و…
- دانه‌های مغذی
- تخم مرغ و بلدرچین